Hatırlanacağı üzere, 26 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2023/05 sayılı “Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ” ile firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin en az %40’ı oranında olmak üzere Merkez Bankasına satılan kısmının %2’si oranında ve ayrıca satılmayan kısmının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi halinde de Türk Lirası karşılığının %2’si oranında firmalara ayrı ayrı dönüşüm desteği sağlanmakta idi.
8 Haziran 2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2023/5)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2024/14) ile bu desteklerden bir kısmı kaldırılırken iken, bu desteklerden yararlanılabilmesi için gereken taahhütlere uymayanlara ilişkin yaptırımlar da ağırlaştırılmaktadır.
Konuya ilişkin ayrıntılar şöyledir.
1) Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerin Kapsamının TCMB Tarafından Belirlenmesi Öngörülmektedir
Bu Tebliğin 1 inci maddesi ile anılan Tebliğin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde yapılan değişiklik ile firmalara sağlanacak destekte hangi dövizlerin kapsam dahilinde olacağı Merkez Bankası tarafından belirlenecektir. Değişmeden önceki şeklinde her türlü döviz kapsamda bulunmakta idi.
2) Firmaların Gelir Kaynaklı Olmayan Yurt Dışında Bulunan Dövizleri TL’ye Dönüşüm Desteği Kapsamından Çıkarılmaktadır
Tebliğin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde yer alan “Yurt dışı kaynaklı döviz” tanımında yapılan değişiklik ile; Yabancılara yurt içinde sunulan hizmetler karşılığında kazanılan döviz tutarları da dahil olmak üzere firmaların yurt dışında yerleşiklerden elde ettikleri döviz gelirlerine dayanmayan yurt dışında bulunan döviz cinsi varlıklarından yurda getirdikleri dövizler destek kapsamından çıkarılmıştır.
Böylelikle değişiklik sonrasında sadece Yabancılara yurt içinde sunulan hizmetler karşılığında kazanılan döviz tutarları da dahil olmak üzere firmaların yurt dışında yerleşiklerden elde ettikleri döviz gelirlerinin TL’ye dönüşümü desteklenecektir. Örneğin daha önce yurtdışına çıkarılmış olunan dövizlerin tekrar yurda getirilmesi desteklenmeyecektir.
3) Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerin TL Vadeli Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüştürülmesinde Sağlanan Döviz Dönüşüm Desteği Kaldırılmaktadır
Bu Tebliğin 3’üncü maddesi ile Tebliğin “Yurt dışı kaynaklı dövizlerin Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinde döviz dönüşüm desteği sağlanması” başlıklı 5’inci maddesinin yürürlükte bulunduğu dönemde firmalar, yurda getirdikleri yurt dışı kaynaklı dövizlerinin en az yüzde 40’ını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na sattıktan sonra kalan dövizi, kur korumalı dönüşüm hesabında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si oranındaki döviz dönüşüm desteğinden yararlanabilmekteydiler.
Tebliğin 5’inci maddesi kaldırılmak suretiyle; Firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerin TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinde sağlanan döviz dönüşüm desteği sonlandırılmıştır.
4) Desteklerden Yararlanmak İçin Verilen Döviz Almama Taahhüdünün Yerine Getirilmemesi Durumundaki Yaptırımlar Ağırlaştırılmaktadır
Bu Tebliğin 4’üncü maddesi ile aynı tebliğin “Döviz alımı yapmama taahhüdünün yerine getirilmemesi” başlıklı 6’ncı maddesinde yapılan değişiklikler ile; Döviz alımı yapmama taahhüdünün ihlali ve usulsüz işlem yapılması durumunda uygulanacak yaptırımlar ağırlaştırılmaktadır. Şöyle ki;
4.1. Döviz alımı yapmamam taahhüdünü yerine getirmeyen firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanım talepleri ile bu Tebliğ kapsamındaki destek ödemesi talepleri yaptırım tutarının ödendiği tarihe kadar kabul edilmeyecektir.
4.2. Döviz dönüşüm desteğinden usulsüz olarak yararlanan veya Merkez Bankasına ya da bankalara gerçeğe aykırı beyanda bulunan firmalar döviz dönüşüm desteğinden yararlandırılmayacaktır ve bu firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanım talepleri 3 yıl süre ile kabul edilmeyecektir.
4.3. Döviz dönüşüm desteği ödemesine aracılık eden ancak Merkez Bankasınca belirlenecek kontrol yükümlülüklerini yerine getirmeyen bankalar yaptırım tutarının Merkez Bankasına ödenmesinden sorumlu olacaklardır.
İlgili değişiklik Tebliğine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla.
Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı info@narcon.com.tr‘ye iletebilirsiniz.
Saygılarımızla.
NARCON YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
11.6.2024