İşletmelerin KOBİ sınıfına dahil olmaları ya da olmamaları, KOSGEB, Sanayi Bakanlığı, kredi, faiz destekleri olmak üzere birçok açıdan öneme sahip bulunmaktadır.
KOBİ tanımında ve bağlantılı kavramlarda önemli değişiklikler getirmekte olan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği (Karar Sayısı: 7297) 25 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Yapılan değişiklikler özetle şöyledir.
1) KOBİ Tanımı ve Eşiklerinde Yapılan Değişiklikler
Bir işletmenin KOBİ olup olmadığı ve hangi KOBİ sınıfına dahil olduğu öteden beri çalışan sayısı ve mali veri büyüklüğüne (net satış hasılatı veya mali bilançosu) göre belirlenmektedir.
Bu Yönetmelik ile değişiklik yapılmadan önce; Çalışan sayısı 250 kişiden az ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi birisinin 250 milyon Türk Lirasından küçük olan işletmeler KOBİ olarak tanımlanmaktaydı. Bu tanımdaki yıllık çalışan sayısının 250 kişiden az olma eşiği aynen korunurken, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu eşiğindeki tutar ise 500 milyon Türk Lirasına yükseltilmiştir.
KOBİ tanımına dahil olan işletme sınıflarına (mikro-küçük-orta büyüklükte işletme) ilişkin eşik değerlerde de değişikliklere gidilmiştir. Çalışan sayısı eşiği aynen korunurken, yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço eşiği ise yükseltilmiştir.
Bu durum aşağıda gösterilmiştir.
| İşletme Sınıfı | Yeni Tanım | Eski Tanım |
| Mikro işletme | Yıllık çalışan sayısı 10 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 10.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler | Yıllık çalışan sayısı 10 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 5.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler |
| Küçük işletme | Yıllık çalışan sayısı 50 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 100.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. | Yıllık çalışan sayısı 50 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 50.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. |
| Orta büyüklükteki işletme | Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. | Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 250.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. |
2) KOBİ Niteliğini Kazanma, Kaybetme ve Sınıfının Belirlenmesi
Bu yönetmelik ile, KOBİ niteliğini kazanma, kaybetme ve sınıfının belirlenmesi aşağıdaki kurallara bağlanmıştır.
(1) KOBİ niteliği belirlenirken dikkate alınan kriterlerden herhangi birini, son iki hesap dönemine ait verileri ile aşan işletmeler KOBİ niteliğini kaybeder. Son hesap dönemine ait verileri ile söz konusu kriterlerin altına düşen işletmeler KOBİ niteliği kazanır.
(2) İşletme sınıfları son hesap dönemine ait verileri ile belirlenir.
(3) işletmelerin KOBİ niteliği ve sınıfını belirlemede kullanılacak verilerin tarihi şu şekildedir;
- a) Kurumlar vergisi mükellefleri için 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen beyanname verme süresinin içinde bulunduğu ay sonu,
- b) Gelir vergisi mükellefleri için 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda belirtilen beyanname verme süresinin içinde bulunduğu ay sonu.
3) İşletme Türlerinin Belirlenmesi
Bu yönetmelik ile işletmeler üçe ayrılmıştır.
- a) Bağımsız işletme,
- b) Ortak işletme,
- c) Bağlı işletme,
Bir işletmenin bu sınıflardan hangisine gireceği Yönetmeliğin eki EK-1’de yer alan “İŞLETME BEYANI”nın ilgili kurum veya kuruluşa sunulma tarihindeki diğer işletmeler ile olan sermaye ilişkilerinin oranlarına göre belirlenecektir. Konunu detayları için Yönetmeliğin 7 ila 10’uncu maddeleri incelenmelidir.
4) Çalışan Sayısı ve Mali Verilerin Belirlenmesi
Bir işletmede çalışanların toplam sayısı, o işletmedeki yıllık iş birimlerinin (İşletmede bir takvim yılı içerisinde hizmet akdi ile çalıştırılanların prim gün sayıları toplamının 360’a bölünmesi ile elde edilen sayı) toplam sayısına göre belirlenecektir.
Çalışanların toplam sayısının tespitinde işletmede sadece hizmet akdi ile çalıştırılanlar çalışan sayılır. Çıraklar ve staj yapan öğrenciler çalışan sayısına dahil edilmez.
İşletmelerin mali durumları ve çalışan sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler esas alınır.
Bilanço esasına göre defter tutmayan işletmelerde sadece çalışan sayısı dikkate alınır.
5) Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik
Bu Yönetmelik ile, 19/10/2005 tarihli ve 2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı info@narcon.com.tr‘ye iletebilirsiniz.
Saygılarımızla.
NARCON YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
26.5.2023