Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”) tarafından yakın zamanda aşağıda özetlenen önemli bir dizi duyuru ve genel yazı yayınlamıştır.
1) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi Olmaksızın Eksik Gün Nedeni Olarak 07-Puantaj Kayıtları Seçeneğinin Seçilmesi Hatalı Olduğundan, Engellenmiştir
SGK tarafından 20 Kasım 2023 tarihinde yayımlanan Duyuruda 2020/20 sayılı Genelgenin “1.2.3.6- Eksik gün bildiriminde puantaj usulü çalışma” başlıklı maddesinde hatalı olarak uygulandığı değerlendirilen; ay içerisinde hiç çalışmayan, (0) gün (0) kazanç ile bildirimi yapılan sigortalılar için işverenlerce eksik çalışma nedenlerinden biri olan “07-Puantaj Kayıtları” nın seçilmesi uygulamasına açıklık getirilmiştir. Duyuruda yapılan açıklamalar aşağıdaki gibidir.
Bilindiği üzere, ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların eksik çalışma nedenleri aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kaydedilmektedir.
2020/20 sayılı Genelgenin “1.2.3.6- Eksik gün bildiriminde puantaj usulü çalışma” başlıklı maddesinde, “Eksik gün nedeni olarak 07-Puantaj kayıtları seçeneğini kodlayan işverenlerin, kısmi süreli bir iş sözleşmesi olmaksızın yalnızca puantaj kayıtlarındaki giriş çıkış saatlerini baz alarak ve toplam çalışma saati sayısını yedi buçuk saate bölmek suretiyle prim gün sayısı tespit etmeleri durumunda, bu bildirimlerin doğruluğunun kabulüne imkan bulunmamakta olup, kısmi süreli iş sözleşmesinin olmaması sigortalıların puantaj cetvelindeki çalışma süresi bir saat bile olsa prim gün sayısı bir gün olarak kabul edilecektir.
Dolayısıyla kısmi süreli sözleşme olmaksızın sigortalıların puantaj cetvellerindeki çalışma sürelerini toplayarak yedi buçuğa bölen ve bu şekilde bulduğu sayıyı sigortalıların prim gün sayısı olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildiren işverenlerin -eksik güne ilişkin belgelerin ibrazının istenilmesi halinde- bildirimleri kabul edilmeyecek, sigortalıların günde kaç saatlik çalışmasının bulunduğu üzerinde durulmaksızın puantaj kayıtlarında sigortalının imzası bulunduğu her gün bir tam gün olarak kabul edilerek, bu şekilde haftanın altı gününde çalışması bulunan sigortalıların yedinci günde de hafta tatiline hak kazandıklarını kabul edilerek, eksik sürelerin ayın 28, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın 30 güne tamamlatılması gerekecektir.” denilmektedir.
Bu kapsamda, ay içerisinde hiç çalışmayan, (0) gün (0) kazanç ile bildirimi yapılan sigortalılar için işverenlerce eksik çalışma nedenlerinden biri olan “07-Puantaj Kayıtları” nın seçilmesi engellenmiştir.
2) Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde 15510 Sigorta Prim Teşvikinden Sadece EYT Emeklilerinin Faydalanabileceğine Dair Sistem Uyarısı
SGK tarafından 22 Eylül 2023 tarihinde yayımlanan “Sosyal Güvenlik Destek Primi İşveren Hissesi Beş Puanlık Prim İndirimi” konulu Genel Yazıda; 5510 sayılı Kanunun geçici 95 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca verilen sigorta prim teşvikinden 8.9.1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanlardan sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartının yanı sıra yaş şartını sağlayanlardan (EYT düzenlemesi dışında emekli olanlar) dolayı yararlanılmasına imkan bulunmadığı belirtilmiştir.
Bu kapsamda; 2023/Ekim dönemine ilişkin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde yaş şartını da sağlayarak emekli olan ve 15510 kanun numarası ile bildirilen sigortalılar için “T.C.No:……………………….. , Sicil No:……………….., ………………….. ad soyadlı Sigortalı bilgilerinde “Yaş şartına tabi aylık alandan dolayı yararlanılamaz. 5510 Geçici 95.md sigortalı bilgilerini kontrol ediniz. TC :………………….” hatası oluşmuştur.” şeklinde hata mesajı ile karşılaşılmaktadır.
Hata mesajı ile karşılaşılmaması için; yaş şartını tamamladıktan sonra yaşlılık aylığı bağlanmış sigortalılar için Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde bildirim yapılırken kanun numarasız (00000) ve “02” belge türünde bildirimde bulunulması gerekmektedir.
3) Yabancı Uyruklu Sigortalıların SGK’ya Bildirilen Meslek Kodu ve Sigorta Primine Esas Kazanç Tutarlarının Kontrol Edilmesi
SGK’nun 16 Kasım 2023 tarihli Genel Yazısında özetle; Yabancı uyruklu çalışanların çalışma izin belgelerinin Bakanlıktan elektronik ortamda alınıp, SGK Müdürlükleri tarafından sorgulanabildiği (başvuru sekli, başvuru türü, yabancı T.C. kimlik numarası, il, ad soyad, baba adı, meslek kodu, izin başlangıç ve bitiş tarihi, işveren unvanı ve işyeri numarası, ücret ve iletişim bilgileri gibi), bu nedenle SGK müdürlükleri tarafından ilgili veri paylaşım sisteminden bilgilerin aylık bazda kontrol edilerek izin bitiş tarihine kadar bildirimlerin çalışma izin belgesiyle uyumlu olup olmadığının kontrol edilmesi, eksik ücret bildiriminin tespiti halinde aradaki fark kadar işverenlerden ek tahakkuk istenmesi, düzeltilmemesi halinde ise resen düzenlenmesi gerektiği açıklanmıştır.
İşverenlerin yabancı uyruklu çalışanları için yapacakları bildirimlerde yukarıdaki hususlara uymaları cezalı işlemle karşılaşmalarını önleyecektir.
4) Düzenlemelere Aykırı Olarak Özel İstihdam Bürolarıyla ya da Bu Şekilde Hareket Edenler İle Geçici İş İlişkisi Kurulduğunun Tespiti Halinde Uygulanacak / Uygulanmayacak Yaptırımlar
SGK’nın 22.11.2023 tarihli Genel Yazısında özetle; Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile hizmet verilen gerçek ve tüzel kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4587 sayılı İş Kanunu ve 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun olmadığının tespiti halinde, özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması gerektiği,
Özel istihdam bürosu ile hizmet aldıkları kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmadığının İş Müfettişleri tarafından 1/11/2023 tarihinden sonra düzenlenen raporlar ile ortaya konması ve söz konusu raporlarda özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması halinde; i. çalışmaların fiili olması,
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin Ek-7’nci maddesinde belirtilen hal ve durumlara ilişkin haksız menfaat tespit edilmemesi dolayısıyla irat kaydedilecek bir durum olmaması ve çalışmaları fiili olduğu tespit edilen sigortalıların prime esas kazanç ve günde değişiklik olmaması kaydıyla,
-Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenler tarafından yasal süreler dahilinde yerine getirilen yükümlülükler için sigortalıların aktarıldığı işyerine idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaması,
– Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenlere ödenen hizmet bedeli ile hizmet satın alan gerçek ve tüzel kişiler tarafından dolaylı olarak sigorta primleri de ödendiği için sigortalı hizmetleri ile bu hizmetlere ilişkin tahsilatların hizmet alan gerçek ve tüzel kişiler adına tescilli veya tescil edilecek işyerine aktarımının yapılması ve aktarılan tahsilat tutarlarına ilişkin olarak 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca prim iade işleminin yapılmaması,
gerektiği açıklanmıştır.
SGK Genel Yazısına bu bağlantıdan ulaşılabilir.
Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı info@narcon.com.tr‘ye iletebilirsiniz.
Saygılarımızla.
NARCON YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
25.11.2023